Sosyal Fobi nedir?

Isparta’da psikolog olan Ayşe Durgun, sosyal fobinin ne olduğunu, belirtilerini ve nasıl tedavi edileceğini Bomba 32 okurları için anlattı.

Diğer insanlar tarafından olumsuz değerlendirilme ve küçük düşme korkusundan kaynaklanan sosyal fobi, günümüzde sıklıkla görülen bir rahatsızlık haline geldi. Özellikle çocukluk ve ergenlik döneminde ortaya çıkan bu rahatsızlık, kişinin hayatını pek çok yönden olumsuz etkiler.

Psikolog Durgun, sosyal fobinin ne olduğunu şu şekilde anlattı; “Sosyal fobi diğer insanlarla etkileşim içeren toplumsal durumlarda ortaya çıkan durum bozukluğudur. Diğer insanlar tarafından olumsuz değerlendirilme ve küçük düşme korkusudur. Kişinin yaşamının pek çok alanında kaygı ve korkuya neden olarak hayat kalitesini olumsuz yönde etkiler” dedi.

BELİRTİLERİLER SİZDE DE OLABİLİR

Psikolog Durgun, kişide sosyal fobi belirtilerinin genel olarak; yüzde kızarıklık, aşırı terleme, nefes darlığı, mide bulantısı, baş dönmesi, ellerde ve seste titreme şeklinde görülebileceğini söyledi.

Sosyal fobisi olan kişilerin toplumsal olaylardan kaçındığını ve bu alanlarda korku ve kaydı duyduğunu belirten Durgun, şu şekilde devam etti; “Kişi olumsuz olarak değerlendirilebilecek bir biçimde davranmaktan ya da kaygı duyduğuna ilişkin belirtiler göstermekten korkar. Küçük düşeceği ya da utanç duyacağı bir biçimde başkalarınca dışlanacağı hissine kapılır. Söz konusu toplumsal durumlar neredeyse her zaman korku ya da kaygı doğurur. Toplumsal durumlardan kaçınılır ya da yoğun bir korku ve kaygı ile bunlara katlanılır. Korku, kaygı ya da kaçınma sürekli bir durumdur. 6 ay ya da daha uzun süreler devam edebilir. Korku kaygı ya da kaçınma klinik açıdan belirgin bir sıkıntıyı ya da toplumsal iş ile ilgili alanlarda ya da önemli diğer alanlarda işlevsellikte düşmeye neden olur. Genel olarak yüzde kızarıklık, aşırı terleme, nefes darlığı, mide bulantısı, baş dönmesi, ellerde ve seste titreme şeklinde belirtileri vardır. Genellikle çocukluk ve ergenlik çağında başlar. Çocuklarda korku ya da kaygı; ağlama, bağırma, tepinme, sıkıca sarılma, sinme ya da toplumsal durumlarda konuşamama belirtileri ile kendini gösterir” dedi.

SOSYAL FOBİ NEDEN KAYNAKLANIR?

Sosyal fobinin çocuklukta yaşanılan zorbalık öyküsü ile bağlantılı olabileceğini belirten Durgun, genetik faktörlerin de etken olduğunu söyledi.

Durgun, açıklamasında; “Sosyal fobiye neden olan tek bir sebep yoktur. Rahatsızlığın oluşmasında genetik faktörlerin etkisi yüksektir. Çocuklukta yaşanılan kötüye kullanım, zorbalık öyküsüyle bağlantılı olabilir. Kontrolcü, baskıcı ebeveynlere sahip olmak sosyal fobi riskini yükseltebilir” şeklinde konuştu.

TEDAVİ SÜRECİ VE YÖNTEMLERİ 

Psikoterapi ile sosyal fobi belirtilerinin iyileştirilebileceğini ifade eden Durgun, terapide kişinin kendisi ile ilgili olumsuz düşünceleri tanımasının ve değiştirmesinin hedeflendiğini söyledi. 

Terapilerde korku ve kaygı uyandıran durumlarla başa çıkabilmek için özgüvenin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapıldığını belirten Durgun; “Sosyal fobi tedavisinde ise psikoterapi, sosyal kaygı bozukluğu olan çoğu insanda belirtileri iyileştirir. Terapide kişinin kendi ile ilgili olumsuz düşünceleri tanıması ve değiştirmesi hedeflenir. Ayrıca sosyal durumlarda güven kazanmasına yardımcı olacak beceriler geliştirmesi için yol gösterilir. Bilişsel davranışı terapide “maruz bırakma” yöntemi ile adımlara bölerek korku ve sosyal durumlarla yüzleşmek için çalışmalar yapılır. Bu başa çıkma becerilerini geliştirebilir ve kaygı uyandıran durumlarda özgüven geliştirmesine yardımcı olur” dedi.